سبز شدن اقتصاد، دغدغه جهانی

در آخرین نشست ویژه شورای حکام که فوریه 2010 در بالی اندونزی برگزار گردید، سه موضوع، اقتصاد سبز، حاکمیت بین المللی محیط زیست و تنوع زیستی که بعنوان مباحث روز محیط زیست در بین وزرای جهان مطرح است و مدتی است در دستور کار برنامه محیط زیست ملل متحد قرار گرفته به بحث و تبادل نظر گذاشته شد و طی سال 2010 نیز نشستهای مختلف به طور خاص و ویژه به هر یک از آنان اختصاص داده شد. اقتصاد سبز با رویکرد همگام سازی دنیای امروز اقتصادی با محیط زیست به منظور استفاده بهینه از سرمایه های طبیعی و بهره وری از منابع اقتصادی موجود جهان بسیار مورد توجه سازمان ملل، کشورهای توسعه یافته و تا حدودی کشورهای درحال توسعه است و به این خاطر چند سالی است که به طور خاص در اجلاسهای مختلف مطرح و برای توسعه آن دوره ها و کارگاههای آموزشی مختلفی برای آشنایی کارشناسان نهادهای ذیربط مانند محیط زیست، اقتصاد و دارایی، بازرگانی، کار و ... برگزار می گردد. که خوشبختانه ایران نیز مدتی است به این موضوع هرچند به صورت جزئی و نه عمیق، نگاه خاصی دارد.  

قابل ذکر است که کشور کره جنوبی به لحاظ استقرار سیستم های توسعه ای سبز تحت نام برنامه رشد سبز در کشور خود سبزترین کشور جهان از لحاظ زیست محیطی و استفاده از تکنولوژی است .  

 متعاقب اجلاس بالی و قرارگیری در شرایط حاکم بر تصمیم گیریهای جهانی درخصوص اقتصاد سبز، شرایطی پیش آمد تا سوال خود را در خصوص اینکه " کشورهای درحال توسعه برای استقرار نظام اقتصادی سبز در کشور خود چه اقداماتی را باید انجام دهند؟" از جناب آقای آخیم اشتاینر، معاون دبیرکل سازمان ملل و مدیراجرایی برنامه محیط زیست ملل متحد داشته باشم. 

ایشان موارد زیر را فهرست وار این چنین بیان نمودند که :  

نقش جوامع بومی و مدنی در پیشبرد اهداف توسعه هزاره

دستور کار 21،  اجلاس زمین (Rio Summit)

به منظور مقابله با آثار جانبی توسعه صنعتی بر محیط زیست و بهره برداری گسترده انسان از منابع طبیعی، کنفرانس جهانی محیط زیست و توسعه در سال 1992 با نام اجلاس زمین در ریودوژانیرو برزیل، برگزار گردید که تدوین و انتشار برنامه قرن بیست و یکم توسعه و محیط زیست جهان تحت عنوان" دستور کار 21" حاصل آن گردید.   

                                       

در مقدمه فصل اول دستور کار 21 آمده است : " بشریت در لحظه حساسی از تاریخ قرار دارد، نابرابری بین کشورهای مختلف و درون هر کشور ، به سوی جاودانه شدن در حرکت است. فقر و گرسنگی ، فقدان بهداشت و بی سوادی رو به وخامت گذاشته و اکوسیستم هایی که حیات ما به آنها متکی است ، پیوسته رو به زوال است . ادغام مسائل توسعه با مسائل زیست محیطی و توجه بیشتر به این دو موجب می شود نیازهای اساسی همه افراد بشر تامین گردد و سطح زندگی آنها ارتقا یابد، اکوسیستم ها بهتر حفظ و اداره شده و آینده ای بی خطرتر و سعادتمندتر در انتظار جهانیان باشد. هیچ کشوری نمی تواند به تنهایی به این مهم دست یابد مگرهمراه با هم و در مشارکتی جهانی برای توسعه پایدار."

در این راستا، دست اندرکاران توسعه به شکست برنامه ریزی متمرکز پی برده و تشخیص داده اند که جوامع محلی در ساماندهی امور و استفاده مناسب از منابعی که در اختیارشان  می باشد ، ظرفیت بالایی دارند . امروزه در برنامه ریزی های توسعه ، دولتها بستر بیشتری برای بخش خصوصی و نیروهای محلی ایجاد و آنها را تشویق و ترغیب می کنند. از آنجا که، یک سیستم برنامه ریزی و تصمیم گیری متمرکز، نمی تواند از دانش و تجربه مقامات محلی ، که به واسطه حضورشان در محل ، فرصت ارتباط بیشتر با جامعه و مشکلات را دارا می باشند، بهره گیرد بی شک استفاده از منابع انسانی بومی کمک و فرصت بزرگی در رسیدن به اهداف توسعه پایدار خواهد بود.